Элэгний өөхшилт

Fatty liver (english)
Жировой гепатоз печени (ру́сский)
Steatosis (latīna)

Элэг өөхөлсөн үед удаан хугацааны турш ямар нэг шинж тэмдэггүй нуугдмал байдлаар явагддаг тал бий.

Үндсэн зовиур шинж тэмдэг (PCSS):

  • Нүдний доогуур бараан цагираг үүсэх
  • Арьсан дээр ялангуяа нүдний зовхинд өөхөн ургацаг буюу булдруу ургах
  • Чулуужсан өөхөн давхрага үүсэх /ЭД үүсдэг/
  • Арьс дээр бараан толбо гарах
  • Нүдний цагаан хэсэг шарлах
  • Нүүрний цусны судас өргөжих /хялгасан судас улайх, хацар улайх/
  • Хэл хөх саарал өнгөөр өнгөртөх /coated tongue/
  • Биед эвгүй, тодорхойгүй мэдрэмж төрөх
  • Элэгэн тус газар өвдөх
  • Арьсны өнгө саарал болох, хэсэг хугацааны дараа улаан болох
  • AST, ALT хэмээх ферментүүд, CAP /Controlled Attenuation Parameter/ үзүүлэлт нэмэгдэх зэрэг болой.

Дараах хүндрэл, сөрөг үр дагавар үүсэх магадлалтай (Possible Common Complications and Sequelae, PCCS):

  • Ярихдаа ядрах, ядаргаатай санагдах
  • Биеэ авч явах байдал нь өөрчлөгдөх
  • Болзошгүй учир шалтгаанууд (PCC):
  • Цагаан хоолтон |амьтны гаралтай уургын дутагдал|
  • Альфа-антитрипсины дутагдал
  • Зэсийн солилцооны өвчин /болезнь Коновалова-Вильсона/
  • Синдром гиперкортицизма /синдром Иценко-Кушинга: энэ үед бөөрний дээд булчирхай хэт их даавар ялгаруулна/ зэрэг болой.

Хоол унд: Загас, далайн хоол, ургамлын тос, чацарганын тос, өглөөний кааш /хошуу тариа, эрдэнэшиш, сагадай, цагаан будаа, шар будаа/, тослог багатай тараг, аарц, хар талх, шивүүрт цулихирын гурил, чанасан буюу жигнэсэн мах, өндөг, төмс, лууван, хүрэн манжин, цэцэгт байцаа зэрэг хүнсний ногоо, зөгийн бал, шар гаа, шанц модны холтос, жимс, маалинга, хулууны үр, самар иднэ.

Элэгэнд хэт ачаалал үүсгэхгүйн тулд хоолоо бага багаар 5 удаа иднэ. Салатаа оливийн тос, байгалийн эсгэсэн алимын шүүс, нимбэгээр амталж байх.

Өдөрт 8-10 аяга ус ууна. Өлөн дээрээ нимбэгтэй ус ууна. Буйлс /чангаанз/-ийн жимсны ясан доторхи самрыг нунтаглаж 7 хоног өлөн дээрээ болон оройдоо иднэ.

Аминдэм, эрдэс бодис: Цайр, “А”, “С” аминдэм.

Сувиллын чанартай зөвлөмж (Treatment strategy-TS): Эмчилгээ, сувилгаа нь элэг, цусаа цэвэршүүлэх, үрэвсэл дарах, өөх тос шатаах, холестерин бууруулах, турах, дархлаа тэтгэхэд чиглэгдэнэ.

Шүүгээгүй 1 хоолны халбага наранцэцгийн тосыг амандаа хийж 1-2 минут байлгаад нулимана. Энэ нь энгийн арга бөгөөд цус, элэг маш сайн цэвэршүүлдэг аж.

Өдрийн дэглэм сайн баримтлах, биеийн тамир хийх, спортоор хичээллэх хэрэгтэй. Өдөрт 30 минут дасгал, хөдөлгөөн заавал хийж байх. Аэробикээр хичээллэвэл үр дүнтэй аж.

Болж өгвөл тайван амгалан байхыг хичээх. Элэг, цөсөө үе үе угааж цэвэршүүлж байх хэрэгтэй.

Бусадтай харьцуулахад хүн бүр оюун санаа, удамшил, сэтгэц, хүрээлэн буй орчин, нийгмийн гарлын хувьд давтагдашгүй өөр өөрийн гэсэн онцлогтой байдаг тул зовиур эмгэгийг оношлох, эмчлэхдээ эдгээр хүчин зүйлийг харгалзаж үзнэ.

Халууцсаны дараа хүйтэн ус ихээр залгилж уухгүй. Өтгөн хатуулахгүй байх. Орой 19 цагаас хойш юм идэхгүй байх.

Хэт ихээр идэх, стресс, архи, боов шоов зэрэг муу хоол (junk food) зэрэг нь элэгийг орвонгоор нь эргүүлнэ гэдгийг сана.

Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэлт хүчин зүйлс

Үндсэн зовуурь, шинж тэмдэг (болзошгүй хожмын үеийн)

Зохимжтой ба зохимжгүй ургамлын бүтээгдэхүүн

Эх сурвалж

Тэмдэглэгээний утга

  • Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
  • Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
  • Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
  • Ийм тэмдэг нь гаж нөлөө буюу зохимжгүй заалтыг илэрхийлнэ.
Elegnii uuhshilt - Eleg uuhulsun uyed udaan hugatsaanii tursh yamar neg shinj temdeggui nuugdmal baidlaar yavagddag tal bii. Undsen zoviur shinj temdeg (PCSS): Nudnii dooguur baraan tsagirag uuseh Arisan deer yalanguyaa nudnii zovhind uuhun urgatsag buyuu buldruu urgah CHuluujsan uuhun davhraga uuseh /ED uusdeg/ Aris deer baraan tolbo garah Nudnii tsagaan heseg sharlah Nuurnii tsusnii sudas urgujih /hyalgasan sudas ulaih, hatsar ulaih/ Hel huh saaral unguur ungurtuh /coated tongue/ Biyed evgui, todorhoigui medremj turuh Elegen tus gazar uvduh Arisnii ungu saaral boloh, heseg hugatsaanii daraa ulaan boloh AST, ALT hemeeh fyermyentuud, CAP /Controlled Attenuation Parameter/ uzuulelt nemegdeh zereg boloi. Daraah hundrel, surug ur dagavar uuseh magadlaltai (Possible Common Complications and Sequelae, PCCS):• YArihdaa yadrah, yadargaatai sanagdah Biyee avch yavah baidal ni uurchlugduh Bolzoshgui uchir shaltgaanuud (PCC): TSagaan hoolton |amitnii garaltai uurgiin dutagdal| Alifa-antitripsinii dutagdal Zesiin soliltsoonii uvchin /bolyezni Konovalova-Vilisona/ Sindrom gipyerkortitsizma /sindrom Itsyenko-Kushinga: ene uyed buurnii deed bulchirhai het ih daavar yalgaruulna/ zereg boloi. Hool und: Zagas, dalain hool, urgamliin tos, chatsarganiin tos, ugluunii kaash /hoshuu taria, erdeneshish, sagadai, tsagaan budaa, shar budaa/, toslog bagatai tarag, aarts, har talh, shivuurt tsulihiriin guril, chanasan buyuu jignesen mah, undug, tums, luuvan, huren manjin, tsetsegt baitsaa zereg hunsnii nogoo, zugiin bal, shar gaa, shants modnii holtos, jims, maalinga, huluunii ur, samar idne. Elegend het achaalal uusgehguin tuld hooloo baga bagaar 5 udaa idne. Salataa oliviin tos, baigaliin esgesen alimiin shuus, nimbegeer amtalj baih. Udurt 8-10 ayaga us uuna. Ulun deeree nimbegtei us uuna. Buils /changaanz/-iin jimsnii yasan dotorhi samriig nuntaglaj 7 honog ulun deeree bolon oroidoo idne. Amindem, erdes bodis: TSair, “A”, “S” amindem. Suvilliin chanartai zuvlumj (Treatment strategy-TS): Emchilgee, suvilgaa ni eleg, tsusaa tsevershuuleh, urevsel darah, uuh tos shataah, holyestyerin buuruulah, turah, darhlaa tetgehed chiglegdene. SHuugeegui 1 hoolnii halbaga narantsetsgiin tosiig amandaa hiij 1-2 minut bailgaad nulimana. Ene ni engiin arga buguud tsus, eleg mash sain tsevershuuldeg aj. Udriin deglem sain barimtlah, biyeiin tamir hiih, sportoor hicheelleh heregtei. Udurt 30 minut dasgal, hudulguun zaaval hiij baih. Aerobikeer hicheellevel ur duntei aj. Bolj ugvul taivan amgalan baihiig hicheeh. Eleg, tsusuu uye uye ugaaj tsevershuulj baih heregtei. Busadtai haritsuulahad hun bur oyuun sanaa, udamshil, setgets, hureelen bui orchin, niigmiin garliin huvid davtagdashgui uur uuriin gesen ontslogtoi baidag tul zoviur emgegiig onoshloh, emchlehdee edgeer huchin zuiliig hargalzaj uzne. Haluutssanii daraa huiten us iheer zalgilj uuhgui. Utgun hatuulahgui baih. Oroi 19 tsagaas hoish yum idehgui baih. Het iheer ideh, stryess, arhi, boov shoov zereg muu hool (junk food) zereg ni elegiig orvongoor ni erguulne gedgiig sana. - Adiponyektin daavriin dutagdal - Bodisiin soliltsoonii hamshinj - Buduun gedesnii sharhlaa - Jiremsen eh - Noir bulchirhainii arhag urevsel - Saahar bolon nuursus ihtei hool huns - Sogtuuruulah undaa uusan uyed - Taraaguur sudas toston hatuurah - Tulai - Hyelikobaktyer pilori nyangiin haldvar - Hudulguunii dutagdal - Hunii papillomiin virus - Elegnii V virusiin urevsel - Elegnii S virusiin urevsel - Em uuj esvel taria hiilgej baigaa (emiin gaj nuluu) - Am uruul huuraishih, omgolton hatah - Amnaas evgui uner unerteh - Arhag yadargaa, amarhan yadrah - Arisnii tuuralt, usarhag tuuralt - Bainga evsheeh - Bambai bulchirhainii daavriin dutagdal (BBDD) - Batga shovil, yum tuurah - Buuljis tsutgah - Buurnii ugshiltai havan - Gedes duureh - Zagatnaa - Zurh tomroh - Zurh hatuural - Zurhnii titem sudasnii uvchin - Zurhnii havan - Zurhnii tsus dutliin emgeg - Insulin shingehgui boloh - Nud argah, huuraishih - Nud ulaih - Utgun hatah - Targalalt (turaah) - Tolgoi ergeh - Umain bulchingiin horgui havdar - Uye much uvduh, moiniih (uye muchnii herlegt urevsel) - Uye much, zurhnii havhlagiin urevsel - Hatsar ulaih - Holyestyerin, triglitsyeridiin hemjee nemegdeh - Hoolnii shingets muudah - Hoolond durgui boloh - Hevliin hundii usjih - TSusnii hana zuzaarsan - TSusnii daralt ihdeh (TSDI) - CHihriin shijingiin hev shinj-1, 2 - SHaltgaangui hulruh - Eleg tomroh - Eleg tsevershuuleh (eleg bohirdson) - Elegnii arhag urevsel - Elegnii hatuural - Elegnii hort havdar - Estrogyenii davamgailal (ED) - Agil muug - Altanzuliin tsomog - Altantovchiin tsomog - Anar jimsnii tsomog - Arzaahainii tsomog - Artishok - Artishokiin tsomog - Bagvaahai - Bagvaahainii isgesen handmal - Badaanii tsomog - Baragshun - Britaniin zoosontsetseg - Burgasnii tsomog - Burjgar churgus - Berishiin tsomog - Gajig tseene (sogoon sav) - Gazriin liir (bultsuut tsetseg: gdh, bultsuu) - Galuun tavgiin tsomog - Ganga, hotoin tsomog - Gandbadraanii tsomog - Gishuuniin isgesen handmal - Gonidnii tsomog - Guzeelzgeniin tsomog - Guils (changaanz) - Guun huhiin tsomog - Dalain baitsaanii tsomog - Dalivsiin tsomog - Doloogoniin tsomog - Dontuulagch hool huns, sergeesh - Doshontsgiin tsomog - Derevger havisgana - Zadiin tsomog - Zuun nast (zuunnast) - Iguushingiin tsomog - Injbuurliin tsomog - Ih dalivs - Ih zuliin tsomog - Ih tavansalaa - Ih shuudergene - Luuvangiin navch - Majiin tsomog - Maralzgana - Moilnii tsomog - Mugziin tsomog - Nargil modnii samar (tos, zuulun ediin zorgodos) - Narsnii toosontsortoi nahia, shilmuus - Nohoin hoshuunii tsomog - Nugiin shivel - Olivtoi shuudergeniin tos - Ongol muugnii tsomog - Urul - Pagdgar badaan - Rozmarinii tsomog - Sagadai budaa (Gurvaljin budaa) - Sarmis - Sarmisnii isgesen beldmel - Sarnainii tsomog - Sibiri toshlog barbaris - Sibiri harmag - Sibiri chudurgunu - Siimhii altantsegtsuuhei - Songino - Tarimal tuuram (tsagaan luuvan) - Tarimal usuu - Tolbot arzaahai - Tolgodiin budargana - Toshlognii tsomog - Tulugchiin tsomog - Temeeljiin uriin tos - Ulaan goyoo - Ulaan tes - Ulaan tesiin jimsnii tsomog - Usan uzem, uzem - Uhriin nudnii tsomog - Har urt tesiin jims - Hovyeniin tsai - Hoshuu taria - Hoshuu tarianii tsomog - Huvuntiin tsomog - Humuul - Hulangiin undaa - Huluunii ur, uriin tos - Humsantsetsgiin tos - Hunchiriin tsomog - Hurgan gua - Husnii muugnii tsomog - Husnii nahia, navch, holtos - Husnii ongol muug (chaga) - Husnii shuus - Hush - Hushganii yas, tusgaarlagch haalt - Huren manjingiin navch - Het bolovsruulsan hool huns - Hyasaa muug - TSagaan budaanii halisnii tos - TSagaan muug - TSainii shimers - TSahildagnii tsomog - TSusiin tsomog - TSegtsuuheinii tsomog - TSeh galuun tavag - TSetsegt baitsaa - CHas ulaan doloogono - CHiher uvsnii tsomog - CHoniin helnii tsomog - CHudurguniin tsomog - SHampinion /dalbinga muug/ - SHantsnii tsomog - SHar budaa - SHar gaa - SHivuurt tsulihir - SHilmuusnii tsomog - SHineserhuu budargana (Zagasgal) - SHuudergeniin tsomog - Egel loshgo (suyenii tsetseg, navch) - Egel umhii - Erdeneshishiin tsomog - YAmaan sahal - YAnshuinii tsomog - YAshilduu chatsargana - Zuu tuunuuriin emchilgee - CHiherleg intoor - Nariin navchit honholdoi - Probiotik buteegdehuun - Saravgar tuulain tagnai - Brazil samar - K amindemiin dutagdal - Erendiin tos - Tums