Эстрогены давамгайлал (ЭД)

Estrogen dominence (english)
Проявление доминирования эстрогенов (ру́сский)

Эстроген буюу эмэгтэйлэг даавар ихэдсэн, багадсанаас үл хамааран хангалттай прогестерон эрс буурсан нөхцлийг эстрогены давамгайлал гэнэ. Нас ахихын хирээр дээрх дааврууд буурах боловч эстрогены давамгайллын үед прогестерон даавар илүү түргэн эрчимтэй буурдаг аж. Өөрөөр хэлвэл, эстроген, прогестерон даавруудын хоорондын зохистой харьцаа алдагдана гэсэн үг. Эрүүл хүний энэ харьцаа 1/200 буюу 1/300 бна.

Хэт таргалсан буюу илүүдэл жинтэй нөхцөлд тестестерон ч, эстроген ч ихэсдэг. Мөн инсулины эсэргүүцэл /insulin resistance/ буюу инсулин даавараа хүлээж авахгүй болно. Өөх тосны эд эс “aromatization” хэмээх үйлдэлийг үзүүлдэг. Тэрээр тестестероныг эстроген болгож хувиргадаг. Энэхүү ароматаз хэмээх ферментыг химийн /эм бий/ эсвэл байгалийн аргаар /эрүүл хоол, улаан дарс/ хязгаарлаж болно. Энэ фермент ихээр ялгарахаар түрүү булчирхай, хөхний хорт хавдар үүсэх магадлалтай.

Иймд сахалины бөрөлзгөнө, шар буурцаг, маалинга, шошний овгийн хүнсний ногоо /түрэг шош, вандуй/ зэрэг ургамлын гаралтай эстрогены эх үүсвэрүүд нь эстрогены үүрэг гүйцэтгэнэ. Цэвэршилтийн үед эстрогены ялгаруулалт бараг зогссон байдаг тул ургамлын гаралтай эстроген чухал үүрэгтэй.

Үндсэн зовиур шинж тэмдэг (PCSS):

  • Зэсний илүүдэл зэрэг болой.

Болзошгүй учир шалтгаанууд (PCC):

  • Эстроген даавар ихдэх /энэ нь “ароматаз” фермент, ксенодаавар, ксеноэстроген үүссэнээс үүдэлтэй/
  • Таргалалт
  • Элэгний үйл ажиллагаа доголдох, элэг бохирдсон
  • Ксеноэстроген ихээр хэрэглэсэн
  • Байгаль орчин, хуванцар зэрэг химийн бүтээгдэхүүний бохирдол, хэрэглээ зэрэг болой.

ДАРААХ 8 ЗҮЙЛД ОНЦГОЙ АНХААРАХ. ҮҮНД:

1             Устөрөгчжүүлсэн өөх тосоос зайлхийх;  Ургамлын тос, газрын самар, шар буурцгийн тос, маргарин идэхгүй байх. Наргил модны тос, цөцгийн тос, оливийн тос, загасны тос /Омега-3/ хэрэглэж байх.

2             Ялангуяа цагаан бүтээгдэхүүнээс зайлхийх эсвэл маш бага идэх. Үүнд буудайн дээд гурлын бүтээгдэхүүн, саахар, өөх тос, давс, цагаан будаа орж бна. Чадвал нэг сар буудай амсахгүй байх /trial off/.

3             Кафейнаас зайлхийх. Үүний оронд алтантовч, батраш, бөөрөлзгөнийн навч, лавандир зэрэг кофейнгүй ургамал ууж байх.

4             Элдэв хор, химийн бүтээгдэхүүнээс зайлхийх. Жирэмсэлтийг зосоогч эм уухгүй байх.

5             Сайн унтаж амарч байх.

6             Дасгал хөдөлгөөн, биеийн тамир хийж байх. Усанд сэлэх. Гүнзгий амьсгаа авч байх гэм мэт. Бясалгалд явах.

7             Таргалахгүй байх.

8             Ургамлын гаралтай эстроген, бүхэл үрийн тариа, хулуу, маалинга, наранцэцгийн үр идэж байх.

9             Ус сайн уух. Замбараагүй өөрөөр хэлвэл, ямар нэг хуваарьгүй хоол идэхгүй байх.

 Хоол унд: Хоол ундаа сайн зохицуулах нь нэг номерын эмчилгээ юм. Эслэг ихтэй хоол /буржгар байцаа, цэцэгт байцаа, бөөрөнхий байцаа/, сагадай будаа, хошуу тариа, түүний нэвс, хүрэн манжин, лууван, артишок, нимбэг, багваахай, яргай загас, бэлчээрийн үхрийн мах, сонгино, сармис, хөмүүл /хүхэртэй тул элэг цэвэршүүлдэг/, исгэсэн хоол /гүүний айраг, кимчи, тараг, алимны исгэсэн шүүс/, жимс, хүнсний ногоо, цагаан гаа, шар гаа, багваахай, хүрэн манжингийн навч, бууцай, далайн хоол, загас, гүнжидийн үр, өндөг идэж байх.

Аминдэм, эрдэс бодис: Магни, цайр, кальци, йодын бэлдмэл /далайн хоол, улаан тэс, хар тэсийн жимс/, “В” аминдэмийн комплекс, “Е”, “А”, “Д”, “К” аминдэм, ОМЕГА-3 өөхи тос, селени, мелатонин.

Сувиллын чанартай зөвлөмж (TG): Сувилгаа, эмчилгээ нь байгалийн гаралтай прогестерон уух, ксенодаавраас зайлсхийх, элэгний үйл ажиллагааг сайжруулах, өөдрөг тайван амар амгалан байх, өөхөн давхрага, гүзээнээс ангижирч, булчинлаг биетэй болоход чиглэгдэх ёстой.

Эмийн ургамлаар 5 сар эмчлэхэд хөхөөр эмзэглэх, өвдөх, батга гарах, таргалах /10-12% турна/ зэрэг шинж тэмдэгүүд алга болно.

Өдрийн дэглэм сайн баримтлах, биеийн тамир хийх, спорт, ялангуяа, дугуй унах, ширээний теннисээр хичээллэх, усанд сэлэх, гүнзгий амьсгааны дасгал, бясалгал хийх, сайн унтаж амрах хэрэгтэй.

Зайлсхийвэл зохих зүйлс: Саахар, устөрөгчжүүлсэн тос, лаазалсан хоол, хэт боловсруулсан хоол, жирэмсэлтийг зогсоодог эмүүд, архи.

Ургамлын гаралтай эстроген /шар буурцаг, маалинга, үр, гүнжидийн үр, зарим эмийн ургамал: царгас, шошлойрхог, мөлхөө хошоонгор, чихэр өвс, таримал гоньдны үр, чихэр өвс, ганга, цээнэ гэх мэт/-ыг зохистой хэрэглэх.

Ксенодаавраас зайлсхийхийн тулд богино долгионы зууханд хоол халаахдаа хуванцар саванд хэрхэвч хийж болохгүй аж.

Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэлт хүчин зүйлс

Үндсэн зовуурь, шинж тэмдэг (болзошгүй хожмын үеийн)

Зохимжтой ба зохимжгүй ургамлын бүтээгдэхүүн

Эх сурвалж

Тэмдэглэгээний утга

  • Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
  • Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
  • Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
  • Ийм тэмдэг нь гаж нөлөө буюу зохимжгүй заалтыг илэрхийлнэ.
Estrogyenii davamgailal (ED) - Estrogyen buyuu emegteileg daavar ihedsen, bagadsanaas ul hamaaran hangalttai progyestyeron ers buursan nuhtsliig estrogyenii davamgailal gene. Nas ahihiin hireer deerh daavruud buurah bolovch estrogyenii davamgailliin uyed progyestyeron daavar iluu turgen erchimtei buurdag aj. Uuruur helvel, estrogyen, progyestyeron daavruudiin hoorondiin zohistoi haritsaa aldagdana gesen ug. Eruul hunii ene haritsaa 1/200 buyuu 1/300 bna. Het targalsan buyuu iluudel jintei nuhtsuld tyestyestyeron ch, estrogyen ch ihesdeg. Mun insulinii eserguutsel /insulin resistance/ buyuu insulin daavaraa huleej avahgui bolno. Uuh tosnii ed es “aromatization” hemeeh uildeliig uzuuldeg. Tereer tyestyestyeroniig estrogyen bolgoj huvirgadag. Enehuu aromataz hemeeh fyermyentiig himiin /em bii/ esvel baigaliin argaar /eruul hool, ulaan dars/ hyazgaarlaj bolno. Ene fyermyent iheer yalgarahaar turuu bulchirhai, huhnii hort havdar uuseh magadlaltai. Iimd sahalinii burulzgunu, shar buurtsag, maalinga, shoshnii ovgiin hunsnii nogoo /tureg shosh, vandui/ zereg urgamliin garaltai estrogyenii eh uusveruud ni estrogyenii uureg guitsetgene. TSevershiltiin uyed estrogyenii yalgaruulalt barag zogsson baidag tul urgamliin garaltai estrogyen chuhal uuregtei. Undsen zoviur shinj temdeg (PCSS): Zesnii iluudel zereg boloi. Bolzoshgui uchir shaltgaanuud (PCC): Estrogyen daavar ihdeh /ene ni “aromataz” fyermyent, ksyenodaavar, ksyenoestrogyen uussenees uudeltei/ Targalalt Elegnii uil ajillagaa dogoldoh, eleg bohirdson Ksyenoestrogyen iheer hereglesen Baigali orchin, huvantsar zereg himiin buteegdehuunii bohirdol, hereglee zereg boloi. DARAAH 8 ZUILD ONTSGOI ANHAARAH. UUND: 1             Usturugchjuulsen uuh tosoos zailhiih;  Urgamliin tos, gazriin samar, shar buurtsgiin tos, margarin idehgui baih. Nargil modnii tos, tsutsgiin tos, oliviin tos, zagasnii tos /Omyega-3/ hereglej baih. 2             YAlanguyaa tsagaan buteegdehuunees zailhiih esvel mash baga ideh. Uund buudain deed gurliin buteegdehuun, saahar, uuh tos, davs, tsagaan budaa orj bna. CHadval neg sar buudai amsahgui baih /trial off/. 3             Kafyeinaas zailhiih. Uunii orond altantovch, batrash, buurulzguniin navch, lavandir zereg kofyeingui urgamal uuj baih. 4             Eldev hor, himiin buteegdehuunees zailhiih. Jiremseltiig zosoogch em uuhgui baih. 5             Sain untaj amarch baih. 6             Dasgal hudulguun, biyeiin tamir hiij baih. Usand seleh. Gunzgii amisgaa avch baih gem met. Byasalgald yavah. 7             Targalahgui baih. 8             Urgamliin garaltai estrogyen, buhel uriin taria, huluu, maalinga, narantsetsgiin ur idej baih. 9             Us sain uuh. Zambaraagui uuruur helvel, yamar neg huvaarigui hool idehgui baih.  Hool und: Hool undaa sain zohitsuulah ni neg nomyeriin emchilgee yum. Esleg ihtei hool /burjgar baitsaa, tsetsegt baitsaa, buurunhii baitsaa/, sagadai budaa, hoshuu taria, tuunii nevs, huren manjin, luuvan, artishok, nimbeg, bagvaahai, yargai zagas, belcheeriin uhriin mah, songino, sarmis, humuul /huhertei tul eleg tsevershuuldeg/, isgesen hool /guunii airag, kimchi, tarag, alimnii isgesen shuus/, jims, hunsnii nogoo, tsagaan gaa, shar gaa, bagvaahai, huren manjingiin navch, buutsai, dalain hool, zagas, gunjidiin ur, undug idej baih. Amindem, erdes bodis: Magni, tsair, kalitsi, iodiin beldmel /dalain hool, ulaan tes, har tesiin jims/, “V” amindemiin komplyeks, “YE”, “A”, “D”, “K” amindem, OMYEGA-3 uuhi tos, syelyeni, myelatonin. Suvilliin chanartai zuvlumj (TG): Suvilgaa, emchilgee ni baigaliin garaltai progyestyeron uuh, ksyenodaavraas zailshiih, elegnii uil ajillagaag saijruulah, uudrug taivan amar amgalan baih, uuhun davhraga, guzeenees angijirch, bulchinlag biyetei bolohod chiglegdeh yostoi. Emiin urgamlaar 5 sar emchlehed huhuur emzegleh, uvduh, batga garah, targalah /10-12% turna/ zereg shinj temdeguud alga bolno. Udriin deglem sain barimtlah, biyeiin tamir hiih, sport, yalanguyaa, dugui unah, shireenii tyenniseer hicheelleh, usand seleh, gunzgii amisgaanii dasgal, byasalgal hiih, sain untaj amrah heregtei. Zailshiivel zohih zuils: Saahar, usturugchjuulsen tos, laazalsan hool, het bolovsruulsan hool, jiremseltiig zogsoodog emuud, arhi. Urgamliin garaltai estrogyen /shar buurtsag, maalinga, ur, gunjidiin ur, zarim emiin urgamal: tsargas, shoshloirhog, mulhuu hoshoongor, chiher uvs, tarimal gonidnii ur, chiher uvs, ganga, tseene geh met/-iig zohistoi heregleh. Ksyenodaavraas zailshiihiin tuld bogino dolgionii zuuhand hool halaahdaa huvantsar savand herhevch hiij bolohgui aj. - Biyeiin shingeniig shultjuuleh (huchillegiig saarmagjuulah u.h. huchilleg ihdeh emgeg) - Dontuulagch hool huns, sergeesh - Insulinii iluudel - Kortizol daavar (stryessiin daavar) - Nas ahih - Progyestyeronii homsdol (PH) - Prolaktin daavriin iluudel - Saahar bolon nuursus ihtei hool huns - Umain bulchingiin horgui havdar - Hodood gedes ungurgui, siimhii boloh - Het bolovsruulsan hool huns - TSagiin hemnel uurchlugduh - Elegnii uuhshilt - Em uuj esvel taria hiilgej baigaa (emiin gaj nuluu) - Amindem, erdes bodis, hool tejeeliin dutagdal - Androgyenii iluudel - Arhag stryess - Arhag yadargaa, amarhan yadrah - Aris, utree huuraishih - Bambai bulchirhainii daavriin dutagdal (BBDD) - Batga shovil, yum tuurah - Buuljis tsutgah - Buurnii deed bulchirhainii sulidaa (BDBS) - Buduun gedesnii hort havdar - Belgiin dur husel baihgui boloh - Belgiin sulral - Gedes duureh - Darhlaanii shaltgaant bambain Hashimoto urevsel - Zangilaat maajuur - Martamhai boloh - Megdej sandrah - Noirguidel - Nud argah, huuraishih - Undguvchnii olon uilanhait hamshinj (UOUH) - Undguvchnii hort havdar - Saahriin homsdol - Sariin yum alga boloh - Sariin yum iheer ireh - Sariin yum uvduj ireh - Stryessiin shaltgaant setgetsiin uvchin (SSHSU) - Setgel gutral - Setgel zovnil - Setgeleer unah, setgel gonsoih - Targalalt (turaah) - Tarhiar hatguulah - Tolgoi uvduh, duireh - Turuu bulchirhai tomroh - Turuu bulchirhainii urevsel - Turuu bulchirhainii hort havdar - Uimraa boloh - Ulirliin chanartai amisgaliin zamiin harshil - Umain dotorhi halisnaas userhiilsen urgatsag - Umain dotorhi halisnii bulchirhainuud umain bulchind nevtren oroh - Umain hort havdar - Uushginii astma - Uushginii hort havdar - Urguidel - Us unah - Havagnah - Holyestyerin, triglitsyeridiin hemjee nemegdeh - Huh jijigreh, huhuur emzegleh - Huhnii hort havdar - Hevlii, tsaviar uvduh - TSus utgursun (tsusnii zogsongshil) - TSusnii huudiin urevsel - TSusnii daralt ihdeh (TSDI) - TSevershilt - CHihriin shijingiin hev shinj-1, 2 - CHiher, davst durlah - CHoniin hurvush - CHoniin huruvdus - Eleg tsevershuuleh (eleg bohirdson) - Elegnii horgui havdar - Erchuuded huh urgah - YAsnii siiregjilt - Ajgiin tsomog - Alirsnii tsomog - Altantovch - Altantovchiin tsomog - Anar jimsnii tsomog - Artishok - Artishokiin tsomog - Bagvaahai - Bagvaahainii isgesen handmal - Badaanii tsomog - Bivlentsriin tsomog - Buurulzguniin isgesen handmal - Buurulzguniin tsomog - Buurunhii baitsaa - Burgasnii tsomog - Buutsainii tsomog - Berishiin tsomog - Vansemberuunii tsomog - Gajig tseene (sogoon sav) - Gazriin liir (bultsuut tsetseg: gdh, bultsuu) - Galuun gichgene - Galuun tavgiin tsomog - Gandbadraanii isgesen handmal - Gandbadraanii tsomog - Gants tsetsegt ih zul (ihzul) - Gichgeniin tsomog - Guzeelzgeniin tsomog - Gunjidiin ur, tos - Guun huhiin tsomog - Dalain baitsaa - Dalain baitsaanii tsomog - Dalivsiin tsomog - Doloogoniin tsomog - Doshontsgiin tsomog - Zadiin tsomog - Zanguunii tsomog - Zelen zanguu - Zerleg hahuuna - Iguushingiin tsomog - Ilden iguushin - Injbuurliin tsomog - Ih zuliin tsomog - Ih shuudergene - Luuvan - Luuvangiin navch - Maalingiin ur, tos - Moilnii tsomog - Mulhuu hoshoongor - Munhtsetsgiin tsomog - Mugvaa - Muhar tsagaan - Mugziin tsomog - Nangiad odot anisnii ur - Nargil modnii samar (tos, zuulun ediin zorgodos) - Narsnii toosontsortoi nahia, shilmuus - Odoi dal mod - Olivtoi gangiin tos - Olivtoi shuudergeniin tos - Olslig halgai - Ongol muugnii tsomog - Pagdgar badaan - Rozmarinii tsomog - Saraaniin tsomog - Sahalinii buurulzgunu - Sudan sarnai - Tarimal usuu - Tom tsuldmeg muug - Toshlognii tsomog - Tulugch uvs - Tulugchiin tsomog - Turchaninoviin yargui - Tuulgachduu ih zul - Tureg shosh - Ulaaganiin tsomog - Ulaan goyoo - Ulaan tes - Ulaan tesiin jimsnii tsomog - Ulaan unagan turuu - Uliangariin tsomog - Urt navchit gandbadraa - Unegen suulhei lider - Uhriin nudnii tsomog - Hadaasan tsetseg (bashirtsetseg) - Hoshuu taria - Hoshuu tarianii tsomog - Huvuntiin tsomog - Hunchiriin tsomog - Husnii nahia, navch, holtos - Hush - Hushganii yas, tusgaarlagch haalt - TSagaan halgainii tsomog - TSainii shimers - TSargas - TSahildag - TSahildagnii tsomog - TSoorgoniin tsomog - TSusiin tsomog - TSegtsuuheinii tsomog - TSetsegt baitsaa - CHiher uvsnii tsomog - CHoniin hel (tom navchit degd) - CHudurguniin tsomog - SHants modnii holtos - SHantsnii tsomog - SHar buurtsag - SHar gaa - SHoshloirhog hoshoongor - SHuudergeniin tsomog - Emiin rozmarin - Erdeneshishiin ur, sahal - Erdeneshishiin tsomog - YAnshuinii tsomog - Zuu tuunuuriin emchilgee - CHiherleg intoor - Nariin navchit honholdoi - Probiotik buteegdehuun - Saravgar tuulain tagnai - Brazil samar - K amindemiin dutagdal - Erendiin tos - Zuun nast (zuunnast) - Tums